معرفی شهرستان لامرد
اگر به جنوب استان فارس نگاه کنید، مطمئناً شهری با مردم بسیار خونگرم به نام لامرد میتوانید ببینید. در سال 1395 که آخرین سرشماری در کشور اتفاق افتاد، جمعیت این شهرستان برابر با 91782 نفر اعلام شد. شهرستان لامرد با مساحت 3932 كيلومتـرمربع در محدوده 54-52 درجه طول جغرافيايي و 28-27 درجه عرض جغرافيايي در جنوبـي ترين نقطه استان فارس واقع شده است.این شهرستان با مرکز استان فارس یعنی شیراز تقریباً 405 کیلومتر فاصله دارد. شهر لامرد نیز نسبت به سطح دریا در ارتفاع 450 تا 500 متری قرار دارد که آب و هوای این شهر گرم و خشک است.
شهرستان لامرد را میتوان دروازه اتصال دو استان جنوبی بوشهر و هرمزگان نیز نامید. این شهر که شهرت سیاسی آن نیز زبانزد خاص و عام است از جنوب به دریای نیلگون خلیج همیشه فارس و از طرف جنوب شرقی به استان هرمزگان و شهرهای بندر پارسیان متصل است. همانطور که گفته شد، شهرستان لامرد با استان بوشهر و شهر بندر عسلویه از طرف غرب نیز ارتباط دارد.
شهرستان لامرد از چندین بخش و شهر تشکیل شده است. بخش مرکزی این شهرستان شامل شهر لامرد و دهستانهای حومه و سیگار و منطقه ی تجاری دهشیخ است. دیگر بخش مهم و سیاسی این شهرستان جنوبی، بخش اشکنان است. بخش اشکنان دو شهر مهم و سیاسی قدرتمند بهنام اشکنان و اهل دارد. دیگر بخشهای شهرستان لامرد بخش چاهورز و علامرودشت است.
اگر بخواهیم وجه تسمیه لامرد را نیز بررسی کنیم باید بگوییم که:
- لامردون: به چادر صحرانشینان اطلاق میشود.
- برخی نیز بر این باورند هستند که زمانی که اعراب بحرینی برای اولین بار به این منطقه وارد شدند، این منطقه را لامردََ (lameradda) به معنای راه بدون بازگشت نامگذاری کرد.
زبان مردم این شهر، فارسی به همراه لهجه محلی است. لهجه لامردی تقریباً نزدیک به لهجه بوشهری و زبان لری است. اگر بخواهیم از صنایع دستی شهرستان لامرد نام ببریم باید به گلیم بافی، خوس بافی، سب بافی، لباس تاجی و تلی بافی اشاره کنیم. یکی از بهترین محصولاتی که در شهرستان لامرد میتوان به وفور پیدا کرد، خرما بوده و وفور این محصول به دلیل آب و هوای گرم و خشک آن است.
این شهر در سال‌های اخیر به دلیل اکتشاف ذخایر گاز شیرین آن، به همراه عسلویه، در حال توسعه بوده است. علاوه بر این پالایشگاه گاز پارسیان در جوار جادهٔ لامرد به مهر احداث شده‌است.
وضعیت توپوگرافی
شهرستان لامرد از جمله هموارترین مناطق استان فارس است، این شهرستان به صورت خطی است که از چند رشته کوه موازی که جهت آنها از شمال غربی به سوی جنوب شرقی است تشکیل یافته و دشتهای هموار و نسبتاً پهناوری چون «علامرودشت»، «دشت مرکزی» که در میان رشته کوههای مذکور جای دارند نواحی هموار و مسکونی آن را تشکیل می‌دهند. رشته کوه سادول، واقع در جنوب، آن را از شهرستان «بندر پارسیان» جدا می‌کند و کوههای «تخته سروه دیوانی»، «تنگ خور و هوا» آن را از شهرستان «لار» جدا می‌سازد و کوههای «ماده» و «هفتچین» مرز میان این شهرستان و شهرستان کنگان را تشکیل می‌دهند. کوه لنگه آسیایی با ارتفاع ۱۶۹۴ متر بلندترین کوه این شهرستان است و کوههای «تنگ خور» (۱۴۶۳ متر) و «علامرودشت» (۱۴۳۰ متر) نیز از دیگر کوههای بلند شهرستان لامرد به شمار می‌آیند و رودخانه‌های «بیرمی»،«مهران» و «گاوبندی» که خشکرودهایی بیش نیستند، رودهای این شهرستان را تشکیل می‌دهند. آب و هوای شهرستان لامرد بسیار گرم و خشک است. وجود یک رشته‌کوه بلند، شهرستان لامرد را به دو بخش و قسمت مجزا یکی دشت مرکزی (شامل قسمت اعظم بخش مرکزی، بخش اشکنان) و دیگری دشت علامرودشت (شامل بخش چاه ورزو بخش علامرودشت) تقسیم نموده‌است.
بافت روستاهای آن طولی، در کنار محورهای ارتباطی اصلی به شهرستان شکل گرفته‌است و غالباً در دامنه کوه هستند. پوشش گیاهی این منطقه ضعیف بوده واغلب کهور، گز، نخل و خارشتر می‌باشد.
پیشینه و تاریخ
در دوران گذشته و پیش از آنکه لامرد به شهر تبدیل شود خود روستای کوچکی از دهستان تراکمه از توابع بخش کنگان شهرستان بوشهر بوده‌است. اما با تغییر در تقسیمات کشوری روستای لامرد دهستان تراکمه به مرکز بخش تراکمه تبدیل شد. تراکمه (لامرد) تا سال ۱۳۶۸ یکی از بخشهای شهرستان لارستان بود، اما از این سال به بعد به شهرستان لامرد تغییر نام داد و هم‌اکنون دارای سه بخش است که شامل ۷ دهستان و ۱۴۰ روستا می‌باشد[۲].این شهر در قدیم به تراکمه مشهور بوده‌است
صنعت و تجارت
کارخانجات
کارخانجات آلومینیوم در این منطقه در حال احداث است و کارخانهٔ سیمان از جمله کارخانه‌های احداث شده در این شهرستان می‌باشد. فرودگاه بین‌المللی لامرد در سال ۱۳۶۴ افتتاح شده و به شهرهای تهران (دو بار در هفته)، شیراز،مشهد اصفهان، لاوان و کشورهای کویت، قطر سوریه و امارات متحده عربی پرواز دارد.
معادن
کوههای اطراف لامرد که به نام کوههای تابناک (سَرکوه)، وراوی شناخته می‌شوند حاوی منابع بزرگی از گاز شیرین هستند که سابقهٔ اکتشاف آنها به دهه پنجاه خورشیدی می‌رسد. همچنین وجود چشمه آبگرم که سرشار از گوگرد است از نشانه های وجود منابع معدنی در این شهرستان می باشد.
تجارت
تجارت در این منطقه با سفر مردم آن به کشورهای حاشیه خلیج فارس جهت کسب درآمد، دارای قدمت است.
کشاورزی
محصولات کشاورزی شهرستان لامرد[۱] طبق مستندات لغتنامه دهخدا، عمدتاً تنباکو بوده که بصورت وسیع کشت می‌شده‌است. باغات خرما و کشت گندم و صیفی جات از محصولات اصلی منطقه لامرد بوده که کشت آنها همچنان در اطراف شهر ادامه دارد.